Η Ντιναμό των 69 τροπαίων

Τον πλέον επιτυχημένο σύλλογο του κροατικού ποδοσφαίρου καλείται να αντιμετωπίσει ο ΠΑΟΚ στη φάση των 16 του UEFA Europa Conference League 2023-24. Η Ντιναμό Ζάγκρεμπ μετρά 24 πρωταθλήματα (τη σεζόν 2014-15 μάλιστα παρέμεινε αήττητη), 16 Κύπελλα Κροατίας (έχει παίξει στους 23 από τους 29 τελικούς), οκτώ Σούπερ Καπ Κροατίας και ένα Κύπελλο Εκθέσεων Inter-Cities. Ο σύλλογος έχει περάσει ολόκληρη την ύπαρξή του στην κορυφαία κατηγορία, καθώς ήταν μέλος της γιουγκοσλαβικής λίγκας από το 1946 έως το 1991 και στη συνέχεια της κροατικής από την ίδρυσή της το 1993. Επιπλέον, έχει καταγράψει 12 νταμπλ! Όσο δε, αγωνιζόταν στο γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα, κέρδισε εννιά πρωταθλήματα και οκτώ Κύπελλα.

• Το 1911, όταν η Κροατία ήταν ακόμη μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, η Građanski (Πολίτες) ιδρύθηκε στο Ζάγκρεμπ από τον ποδοσφαιριστή Άντρια Μουταφελία και τους φίλους του. Όταν τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος το 1945 η HŠK Građanski διαλύθηκε και στη θέση της ιδρύθηκε η FD Dinamo για να λειτουργήσει ως ανεπίσημος διάδοχος της. Στο πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας την εναρκτήρια σεζόν 1946–47 τερμάτισαν δεύτεροι και την επόμενη σεζόν πήραν το πρωτάθλημα. Ο σύλλογος κέρδισε άλλα τρία πρωταθλήματα και επτά Κύπελλα Γιουγκοσλαβίας, ενώ μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, το 1991 αποχώρησε για να συμμετάσχει στο κροατικό πρωτάθλημα.
• Η Ντιναμό είναι μέχρι και σήμερα η μόνη ομάδα της Κροατίας που έχει κατακτήσει ευρωπαϊκό τρόπαιο, το Κύπελλο Εκθέσεων 1966–67, επικρατώτας της Λιντς Γιουνάιτεντ στον τελικό. Τερμάτισαν επίσης δευτεραθλητές στην ίδια διοργάνωση το 1963, όταν έχασαν από τη Βαλένθια.
• Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το έτος ίδρυσής της θεωρούταν το 1945, αλλά εν μέσω της πολιτικής αναταραχής κατά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ο σύλλογος άρχισε να διεκδικεί απευθείας καταγωγή από τους συλλόγους Građanski Zagreb και HAŠK πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι τον Ιούνιο του 1991 μετονομάστηκε σε HAŠK Građanski και το 1993 σε Croatia Zagreb, έως τις 14 Φεβρουαρίου 2000, που επέστρεψε στο Dinamo Zagreb.
• Η πρώτη της φορά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ήταν στον προκριματικό γύρο του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου 1958–59, όπου αποκλείστηκε από την Ντούκλα Πράγας. Στο Κύπελλο Κυπελλούχων 1960–61, η Ντιναμό έφτασε στα ημιτελικά όπου έχασε από την Φιορεντίνα.
• Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Ντιναμό έπαιξε δύο συνεχόμενες σεζόν στη φάση των ομίλων του UEFA Champions League, δίχως να προχωρήσει, ενώ αγωνίστηκε επίσης σε δύο διαδοχικές σεζόν Κυπέλλου UEFA (το 1997 κατάφερε να φτάσει στον τρίτο γύρο, όπου αποκλείστηκε από την Ατλέτικο Μαδρίτης).
• «Χρυσή Εποχή» του συλλόγου θεωρείται η περίοδος από το 2000 έως το 2015. Κατέκτησε πέντε πρωταθλήματα, έξι Κύπελλα Κροατίας, τέσσερα Σούπερ Καπ Κροατίας, έκανε αξιοπρεπείς εμφανίσεις στην Ευρώπη και σύστησε στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων, τους Λούκα Μόντριτς, Βεντράν Τσόρλουκα, Τόμισλαβ Μπούτινα.
• Στο Europa League της σεζόν 2010–11, η Ντιναμό ήταν πολύ κοντά στο να τερματίσει τρίτη στον όμιλο, πίσω από τον ΠΑΟΚ και την Βιγιαρεάλ, ωστόσο στο τελευταίο της παιχνίδι με τον ΠΑΟΚ στο Maksimir ηττήθηκε 0-1, με το γκολ του Σαλπιγγίδη. Το παιχνίδι στην Τούμπα ήταν επίσης υπόθεση του ΠΑΟΚ, καθώς ο Δικέφαλος κέρδισε 1-0 με σκόρερ τον Ίβιτς.
• H σεζόν 2016–17 θεωρείται ως η πιο αποτυχημένη της ιστορίας, καθώς απέτυχε να κατακτήσει το πρωτάθλημα για πρώτη φορά από τη σεζόν 2004–05, όπως και το Κύπελλο για πρώτη φορά από το 2014. Προκρίθηκε μεν σε όμιλο του Champions League (με Γιουβέντους, Σεβίλλη και Λιόν), μα δέχτηκε 15 γκολ, δίχως να σκοράρει. Το 2018 ανέλαβε ο Νέναντ Μπιέλιτσα και επέστρεψε στους τίτλους.
• Το παραδοσιακό χρώμα της ομάδας είναι το μπλε. Σπουδαίοι ποδοσφαιριστές έχουν φορέσει τη μπλε φανέλα της Ντιναμό, όπως οι Ζάετς, Μπόμπαν, Σούκερ, Μάντζουκιτς, Προσινέτσκι.
• Ως μεγαλύτερη της αντίπαλος θεωρείται η Χάιντουκ Σπλιτ και το μεταξύ τους παιχνίδι αναφέρεται ως «Αιώνιο Ντέρμπι». Θεωρείται ως η μάχη του βορρά και του νότου της Κροατίας. Όσο για την παραδοσιακή αντιπαλότητα με την Παρτιζάν και τον Ερυθρό Αστέρα, αγγίζει τα όρια του μίσους.

Stadion Maksimir

Δίπλα στο υπέροχο πάρκο Maksimir βρίσκεται το γήπεδο της Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Το στάδιο Maksimir είναι ένα από τα μεγαλύτερα στάδια της Κροατίας με χωρητικότητα 25.912 θέσεων και μέγιστη δυνατή χωρητικότητα 35.423 και αποτελεί την έδρα της Εθνικής Κροατίας. Χτισμένο πριν από 111 χρόνια, το 1912, το στάδιο ανακαινίστηκε το 1948, το 1998 και το 2011 και διαθέτει τέσσερις εξέδρες,βόρεια, ανατολική, δυτική και νότια.

• Το στάδιο άνοιξε στις 5 Μαΐου 1912, και στην τελετή έναρξης του νέου σταδίου, η HAŠK και η αντίπαλος της πόλης, HŠK Građanski Zagreb, έπαιξαν αρκετούς φιλικούς αγώνες για να τιμήσουν τα τρόπον τινά εγκαίνια.
• Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι HAŠK και Građanski διαλύθηκαν από το νεοσύστατο κομμουνιστικό καθεστώς της Γιουγκοσλαβίας και ένας νέος σύλλογος, η FD Dinamo Zagreb, κληρονόμησε τα χρώματα, το έμβλημα και το γήπεδο.
• Ο τελευταίος αγώνας της εθνικής Γιουγκοσλαβίας φιλοξενήθηκε στο Maksimir στις 3 Ιουνίου του 1990 και στις 17 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, η Κροατία έπαιξε με τις ΗΠΑ, στον  πρώτο αγώνα της Κροατίας στη σύγχρονη εποχή.
• Κατέχει ένα σημαντικό ρεκόρ το Maksimir. Μετά το 1992 και για 16 χρόνια, η Εθνική Κροατίας ήταν αήττητη σε αυτό το στάδιο. Το ρεκόρ έσπασε στις 10 Σεπτεμβρίου 2008, οπότε η Αγγλία έγινε η πρώτη ομάδα που κέρδισε την Κροατία στο Ζάγκρεμπ, κερδίζοντας 4–1, τερματίζοντας ένα αήττητο σερί τριάντα αγώνων.
• Μεταξύ 1997 και 2015, δαπανήθηκαν περίπου 108 εκατομμύρια ευρώ για την ανακαίνιση του σταδίου.
• Στην ανακαίνιση του 2011 αντικαταστάθηκαν όλα τα καθίσματα, τοποθετήθηκε νέο σύστημα αποστράγγισης, ενδοδαπέδια θέρμανση, ενώ η επιφάνεια καλύφθηκε με μπλε τεχνητό γρασίδι.
• Ο σεισμός, που έγινε το πρωί της 22ης Μαρτίου 2020, κατέστρεψε τη δομική ευστάθεια του σταδίου, εξ ου και κρίθηκε «προσωρινά ακατάλληλο». Η ανατολική κερκίδα, που είναι και η μεγαλύτερη μεμονωμένη κερκίδα κατά χωρητικότητα, παραμένει κλειστή για τους θεατές.
• Το ρεκόρ προσέλευσης (64.138 θεατές) στο Maksimir κατέχει ο αγώνας της Ντιναμό με την Όσιγιεκ στις 19 Ιουλίου 1973.
• Το στάδιο έχει φιλοξενήσει σημαντικές συναυλίες. Ενδεικτικά αναφέρουμε την sold out συναυλία του David Bowie το 1990 και του Robbie Williams το 2013.
• Από τον Οκτώβριο του 2022, έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για την πλήρη ανακατασκευή του Maksimir.

To εκλεπτυσμένα αρχοντικό Ζάγκρεμπ  

Πολύπαθη από την φονική πυρκαγιά του 16ου αιώνα που την κατέκαψε, την πανούκλα που την αποδεκάτισε και πληγωμένη από την αιμοταβαμμένη ιστορία του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας, το Ζάγκρεμπ δεν είναι απλά μια πόλη που στάθηκε στα πόδια της. Η πρωτεύουσα της Κροατίας εξελίχθηκε σε μια γοητευτική …ευρωπαία, διατηρώντας στο έπακρο τον μεσαιωνικό της χαρακτήρα και την βαλκανική της ταυτότητα, ένα μίγμα που αντικατοπτρίζεται στην πλούσια και σύνθετη αρχιτεκτονική της. Είναι μια πόλη αρχοντική, εκλεπτυσμένα παραδοσιακή, μοντέρνα και προφανώς, το απολύτο οικονομικό, πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας.

• Η πόλη αριθμεί περίπου 1.000.000 κατοίκους και αποτελείται από τρία τμήματα, τα δύο παλαιότερα τμήματα (Kaptol και Gornji Grad) που βρίσκονται στο ψηλότερο σημείο («Άνω Πόλη») κι από την Donji Gra («Κάτω Πόλη») με εκτεταμένες σύγχρονες συνοικίες και βιομηχανικές περιοχές.
• Πόλη μουσείων το Ζάγκρεμπ διαθέτει περί τις 30 συλλογές σε μουσεία και πινακοθήκες, που περιέχουν περισσότερα από 3,6 εκατομμύρια εκθέματα. Το Αρχαιολογικό Μουσείο περιλαμβάνει σχεδόν 400.000 ποικίλα έργα τέχνης με διασημότερα την αιγυπτιακή συλλογή, τη μούμια του Ζάγκρεμπ και την αρχαιότερη ετρουσκική επιγραφή στον κόσμο (Liber Linteus Zagrabiensis). Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο άλλωστε, διαθέτει μια από τις σημαντικότερες παγκοσμίως συλλογές λειψάνων Νεάντερταλ, με λείψανα, πέτρινα όπλα και εργαλεία του προϊστορικού «ανθρώπου της Κράπινα».
• Στην πλατεία του Αγίου Μάρκου δεσπόζει η ομώνυμη γοτθική εκκλησία, που χτίστηκε τον 13ο αιώνα. Η στέγη της μοιάζει με κέντημα και ο επιβλητικός της πύργος στεγάζει το παλιό ρολόι της πόλης.
• Επί εποχής της σοσιαλιστικής Γιουγκοσλαβίας, το Novi Zagreb (Νέο Ζάγκρεμπ) δημιουργήθηκε για να στεγάσει το λαό στις τεράστιες χρακτηριστικές πολυκαοικίες του ανατολικού μπλοκ. Σήμερα είναι μια …εναλλακτική περιοχή με μοντέρνα εμπορικά κέντρα, καφέ και μπαρ και με κυρίαρχο σημείο της το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (MCA) που χτίστηκε το 1920.
• Μικρό χωριό άλλοτε, το Jarun είναι πια μια από τις πιο δημοφιλείς περιοχές του Ζάγκρεμπ με την μεγάλη τεχνητή λίμνη να αποτελεί πόλο έλξης
• Το πάρκο Maksimir άνοιξε το 1794 και είναι από τα παλαιότερα στον κόσμο. Έχει 780 στρέμματα βελανιδιές, πέντε λίμνες, ρυάκια, λιβάδια και μονοπάτια.
• Κεντρική πλατεία της πόλης είναι η Trig Jelacia, με εντυπωσιακά κτίρια του 19ου αιώνα.
• Η Άνω Πόλη αποπνέει ατμόσφαιρα μεσαίωνα – χρονολογείται άλλωστε από τον 11^ο αιώνα. Είναι υπέροχη, με σπίτια του 18^ου και 19^ου αιώνα σε παστέλ χρώματα, με στενά δρομάκια και πληθώρα γκαλερί. Τα φανάρια στους δρόμους λειτουργούν με φωταέριο και ανάβουν κάθε βράδυ από φανοκόρο!
• Εντελώς διαφορετικό το Lower Town ή Donji Gra, είναι το κέντρο της πόλης με αρχιτεκτονήματα της αυστροουγγρικής εποχής, λεωφόρους, πλατείες, πάρκα και πλήθος μουσείων, τουλάχιστον επτά τον αριθμό. Εδώ βρίσκονται, μεταξύ άλλων, το μουσείο τέχνης Mimara και το Αρχαιολογικό Μουσείο.
• H Πέτρινη Πύλη, άλλοτε είσοδος του Gradec, που κάηκε στην πυρκαγιά του 1731, είναι πλέον ναός. Από εκείνη την πυρκαγιά που σχεδόν κατέκαψε την πόλη, διασώθηκε η εικόνα της Παναγιάς Βρεφοκρατούσας, θαυματουργή για τους Κροάτες.
• Σήμα κατατεθέν είναι ο Καθεδρικός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου(η Παναγία είναι η προστάτιδα της πόλης) με τους δίδυμους οβελίσκους του, να δεσπόζουν στο Kaptol.
• Ίσως η παλαιότερη και μεγαλύτερη αγορά της Ευρώπης είναι η Dolac, που λειτουργεί καθημερινά στην πλατεία Jelačić.
• Στο Ζάγκρεμπ υπάρχει και το Μουσείο των Κατεστραμμένων Σχέσεων, με ενθύμια ερωτευμένων, o έρωτας των οποίων δεν άντεξε στον χρόνο…
• Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί προτείνουν κι ένα νεκροταφείο, το Mirogoj, ένα μεγάλης έκτασης καταπράσινο πάρκο, στο οποίο αναπαύεται και το αγαπημένο παιδί των Κροατών, ο Ντράζεν Πέτροβτς.
• Να δοκιμάσετε πατατόσουπα, strukli (παραδοσιακή πίτα γεμιστή με κρέμα και τυρί), αλλά και γεμιστό χοιρινό.